stirpis

stirpis
stirps (collat. form of the nom. stir-pes or stirpis, in the best MSS., Liv. 1, 1 fin.; 41, 8, 10; 26, 13, 16; v. Drak. ad locc.), pis, f. ( poet. and post-Aug.; also m., Enn. ap. Fest. p. 313 Müll., and ap. Non. 226, 32 (Ann. 184); Pac. ap. Non. 227, 2 (Trag. Fragm. 421), and ap. Charis. p. 85 P.; Cato, R. R. 40, 2; Verg. G. 2, 379; id. A. 12, 208; 12, 770; 12, 781; Col. 5, 9, 13; Plin. 8, 26, 40, § 96; cf. Quint. 1, 6, 2) [root star-; cf. sternere; Gr. storennumi; prop. that which extends or spreads].
I.
Lit., the lower part of the trunk of plants, including the roots; a stock, stem, stalk; a root (class. and very freq.; cf.

radix): arborum altitudo nos delectat. radices stirpesque non item,

Cic. Or. 43, 147:

terra stirpes amplexa alat,

id. N. D. 2, 33, 83; cf. id. ib. 2, 10, 26; 2, 47, 120;

2, 51, 127: ut tantum modo per stirpis alantur suas,

id. ib. 2, 32, 81:

sceptrum in silvis imo de stirpe recisum,

Verg. A. 12, 208: harundo omnis ex unā stirpe numerosa, Plin. 16, 36, 65, §

163: palmarum stirpibus ali,

Cic. Verr. 2, 5, 38, § 99; so,

palmarum,

id. ib. 2, 5, 50, §

131 (for which: radices palmarum,

id. ib. 2, 5, 33, § 87); cf.:

lento in stirpe moratus,

Verg. A. 12, 781 (for which, just before:

lentā in radice): stirpes raptas volvere,

Hor. C. 3, 29, 37:

validis amplexae stirpibus ulmos,

Verg. G. 2, 367:

hic stirpes obruit arvo,

id. ib. 2, 24:

domos avium cum stirpibus imis Eruit,

id. ib. 2, 209; cf.

of hair: vellere albos ab stirpe capillos,

Prop. 3 (4), 25, 13; Tib. 1, 8, 45:

ex hac nimiā licentiā, ut ex stirpe quādam, exsistere, etc.,

Cic. Rep. 1, 44, 68.—
B.
Transf.
1.
Of vegetables.
a.
A plant, shrub (esp. freq. in plur.):

stirpium naturae,

Cic. Fin. 5, 4, 10; cf.:

cum arborum et stirpium eadem paene natura sit,

id. ib. 5, 11, 33; so (with arbores) id. Phil. 2, 22, 55; (with herbae) id. N. D. 2, 64, 161:

pati (terram) stirpium asperitate vastari,

id. ib. 2, 39, 99:

stirpes tenent,

Luc. 4, 42:

internatas saxis stirpes et herbas vellentes,

Tac. H. 4, 60.—
b.
A shoot, sprout:

rami stirpesque,

Lucr. 5, 1100:

stirpem praecisum circumligato, etc.,

Cato, R. R. 40, 2:

probatissimum genus stirpis deponere, i. e. malleolos,

Col. 3, 5, 4:

stirpem post annum praecidi,

id. 5, 6, 13:

stirpis committere ramis,

engraft, Lucr. 5, 1365.—
2.
Of persons.
a.
A stem, stock, race, family, lineage (cf.:

genus, familia): ignoratio stirpis et generis,

Cic. Lael. 19, 70:

stirpis ac gentilitatis jus,

id. de Or. 1, 39, 176:

qui sunt ejusdem stirpis,

id. Rab. Post. 1, 2: a stirpe supremo, Enn. ap. Non. 226, 32 (Ann. v. 184 Vahl.):

divinae stirpis Acestes,

Verg. A. 5, 711:

Priami de stirpe,

id. ib. 5, 297:

Herculis stirpe generatus,

Cic. Rep. 2, 12, 24:

hinc orti stirpe antiquissimā sumus,

id. Leg. 2, 1, 3:

hominum sceleratorum,

Caes. B. G. 6, 34:

ab stirpe socius et amicus populi Romani,

Sall. J. 14, 2 et saep.:

unum relictum, stirpem genti Fabiae futurum,

Liv. 2, 50 fin.
b.
Like Engl. scion, = offspring, descendant, progeny (mostly poet.; not in Cic.): stirps liberum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 16 Müll. (Trag. v. 317 Vahl.); so,

liberum,

Liv. 45, 11; cf.:

aliquis magnā de stirpe nepotum,

Verg. A. 6, 864:

stirps et genus omne futurum,

id. ib. 4, 622; cf.:

en stirps et progenies tot consulum, tot dictatorum,

Tac. A. 2, 37 fin.:

stirpis virilis,

Liv. 1, 1, 11; cf.:

qui stirpem ex sese domi relinquerent,

id. 41, 8, 9.—
II.
Trop., source, origin, foundation, first beginning, cause, etc.:

altae stirpes stultitiae,

Cic. Tusc. 3, 6, 13:

superstitionis stirpes,

id. Div. 2, 72, 149:

virtutis,

id. Cael. 32, 79:

quā ex stirpe orirentur amicitiae cognationum,

id. Fin. 4, 7, 17:

quodsi exquiratur usque ab stirpe auctoritas,

Plaut. Trin. 1, 2, 180:

populum a stirpe repetere,

Cic. Rep. 3, 12, 21 Mos.:

repetam stirpem juris a naturā,

id. Leg. 1, 6, 20:

stirps ac semen malorum omnium,

id. Cat. 1, 12, 30; cf.:

ea pars, quae quasi stirps est hujus quaestionis,

id. Fin. 4, 2, 5:

non ingenerantur hominibus mores tam a stirpe generis ac seminis, quam, etc.,

original nature, id. Agr. 2, 35, 95; cf.:

exoletā stirpe gentis,

Liv. 37, 8, 4.—So esp. in phrase ab stirpe, utterly:

Karthago ab stirpe interiit,

Sall. C. 10, 1:

gens ab stirpe exstincta est,

Liv. 9, 34, 19:

omne genus ab stirpe sublatum esse,

id. 34, 2, 3; cf.:

omnis intra annum cum stirpe exstinctos,

id. 9, 29, 10:

velut ab stirpibus renata urbs,

id. 6, 1, 3.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • extirper — [ ɛkstirpe ] v. tr. <conjug. : 1> • 1336; lat. extirpare, de stirps, stirpis « racine » 1 ♦ Littér. Arracher (fig.), faire disparaître complètement. ⇒ détruire, éradiquer, supprimer. Extirper les abus, les vices. « ce n est pas par des lois …   Encyclopédie Universelle

  • WIESENSTEIGA — castrum Germaniae in Suevia, sub proprio olim Comite ex Familia Helffenstenia. Superiori nempe saeculô, in Ulrici Comiris Helffenstenii et Catharinae Sonnenbergiae Filiis, Georgio atque Ulrito, duo rami Messkirchius et Wiesensteigius in diversum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Istvan Katona — István Katona Pour les articles homonymes, voir Katona. István Katona, né en 1732 à Papa, dans le comitat de Veszprim et mort en 1811, est un historien hongrois. Entré à dix huit ans dans la Société de Jésus, Katona occupa, après la suppression… …   Wikipédia en Français

  • István Katona — Pour les articles homonymes, voir Katona. Dans ce nom hongrois, le nom de famille, Katona, précède le prénom mais cet article utilise l ordre occidental où le prénom précède le nom.. István Katona Activités Prêtre jésuite Naissance …   Wikipédia en Français

  • Масдеваллия — ? Масдеваллия …   Википедия

  • estirpe — (Del lat. stirps, raza, familia.) ► sustantivo femenino Antepasados y descendientes de una persona, especialmente si es noble. SINÓNIMO linaje * * * estirpe (del lat. «stirps, stirpis») f. Familia de alguien cuando pertenece a la nobleza o es… …   Enciclopedia Universal

  • ARAUSIO — Urbs, Episcopatus et Principatus Galliae, in Provincia a Rhodano milliari, et Avenione 3. circiter milliaribus distat. Varia a Veteribus nomina sortita est, Arausio Cavarum, vel secundanorum, Arausica Civitas, et Arausionensis urbs, quô nomine a… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • BACULUS — I. BACULUS Graece βακτηρίκ, non tam sceptrum, quam Virga Regum, Regiminis insigne et τῆς ἀρχῆς σύμβολον, etiam extremâ Graeciâ, fuit, teste Pachymere, quam Δικανικίου appellatione, in Magistratibus, non semel donat Codinus de Officiis Aulae… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CAMERARIUS — in Regno Angliae, idem cum Cambellano seu Cubivulario est, apud Fletam, l. 2. c. 6. §. 2. Vide supra. In Regno Scotiae, idem est, qui Iustitiarius itinerans dicitur in Anglia: Is enim certis anni tempporibus totam Scotiam peragrat et in delicta… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MANDRAGORA — occurrit in versione Vulgata Gen. c. 30. v. 14. et Cantici c. 7. v. 4. ubi Hebr. Dudaim est, quam vocem Tremellius et Iunius in genere flores amabiles reddunt; LXX. tamen mandragoras quoque reddiderunt, et retinent vocem pleraeque versiones… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • NEMUS vulgo NEMOURS — NEMUS, vulgo NEMOURS oppid. galliae, a re nomen habens. Est enim in Senonibus, proximum nemori vel silvae Bieriae, veteri Ducatûs titulô insigne, ad fluvium Lupam. Nemosium et Nemosum Rigordo aliisque, corrupte. Meminit loci Hugo Pictavinus, in… …   Hofmann J. Lexicon universale

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”